แพทย์แผนจีน การแพทย์แผนโบราณ แพทย์ทางเลือกที่ WHO รับรอง
แพทย์แผนจีน Traditional Chinese Medicine (TCM) เป็นศาสตร์ทางการแพทย์แขนงหนึ่งในปัจจุบัน ที่มีประวัติศาสตร์ยาวนานมากกว่า 5,000 ปี ซึ่งเกิดจากการทดลอง การสังเกตุ เเละการสั่งสมประสบการณ์โดยตรงจากการรักษา บำบัดผู้ป่วย โดยใช้สมุนไพรและวัสดุต่างๆที่มีอยู่ในธรรมชาติ และเนื่องจากประเทศจีนเป็นประเทศที่มีอาณาเขตกว้างใหญ่ จึงทำให้มีความหลากหลายทางชีวภาพ จึงมีวัตถุดิบที่สามารถเป็นยาสมุนไพรได้หลากหลาย จนกลายเป็นภูมิปัญญาที่เกิดจากการสั่งสมความรู้จากประสบการณ์ตรง ตกผลึกเป็นองค์ความรู้ทางการแพทย์แผนจีน โดยมีพื้นฐานความคิดที่เกี่ยวข้องกับปรัชญาทางทฤษฎีหยิน-หยาง ปรัชญาทฤษฎีปัจธาตุ เเละปรัชญาทฤษฎีสารจำเป็นในร่างกาย ซึ่งกล่าวถึงความสมดุลของร่างกายเเบบองค์รวมของสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติที่มีผลต่อร่างกายมนุษย์
แพทย์แผนจีน คืออะไร
ทำความรู้จักแพทย์แผนจีน แนวทางการรักษาแพทย์แผนจีนเป็นการรักษาแบบองค์รวม โดยเน้นการปรับสมดุลภายในร่างกายเป็นหลัก ผลที่ได้รับขึ้นอยู่กับสภาพร่างกาย และสภาวะของโรคที่ผู้ป่วยเป็นอยู่ทั้งนี้ ผู้ป่วยส่วนใหญ่ จะได้รับผลดีจากการรักษาในศาสตร์แพทย์แผนจีน โดยตามศาสตร์แพทย์แผนจีนนั้นใช้การตรวจวิเคราะห์โรคจากลักษณะเฉพาะ ประกอบกัน 4 อย่าง โดยการดู (สีหน้า รูปร่าง) , การฟัง (เสียงพูด เสียงหายใจและกลิ่น) การถาม , การสัมผัส (แมะ) เป็นการจับชีพจร
วิธีตรวจวินิจฉัยโรคทางแพทย์แผนจีน
ก่อนทำการรักษาทางการแพทย์แผนจีน จะมีการตรวจและวินิจฉัยโรคก่อนการรักษาตามกรรมวิธีทางแพทย์แผนจีน ด้วยการตรวจวิเคราะห์โรคจากลักษณะเฉพาะ ประกอบกัน 4 อย่าง คือ
- การตรวจด้วยการดู (สีหน้า รูปร่าง) ,
- การตรวจด้วยการฟัง (เสียงพูด เสียงหายใจและกลิ่น)
- การตรวจด้วยการซักถาม ,
- การตรวจด้วยการสัมผัส (แมะ) เป็นการจับชีพจร
วิธีรักษาทางแพทย์แผนจีน
หลังจากการตรวจและวินิจฉัยโรคเรียบร้อยแล้ว แพทย์แผนจีนผู้เชี่ยวชาญ จะวิเคราะห์อาการของโรคและทำการรักษาตามวิธีรักษาตามแบบฉบับแพทย์แผนจีน ด้วยวิธีการรักษาดังนี้
- การรักษาด้วยการฝังเข็ม
- การรักษาด้วยการกระตุ้นจุดฝังเข็มด้วยเครื่องกระตุ้นไฟฟ้า
- การรักษาด้วยการนวดทุยหนา (ทุยหน่า)
- การรักษาด้วยการครอบแก้ว (ครอบกระปุก)
- การรักษาด้วยการรมยา
- การรักษาด้วยการกัวซา (กวาซา)
- การรักษาด้วยยาจีน
การฝังเข็ม
การฝังเข็ม เป็นการรักษาทางการแพทย์แผนจีนโดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ ด้วยการใช้เข็มในการรักษา ปักลงไปตามจุดต่างๆของร่างกายเพื่อการรักษาโรคตามศาสตร์การฝังเข็มของแพทย์แผนจีนที่มีมาตั้งแต่สมัยโบราณ การรักษาโดยการฝังเข็มต้องเป็นแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ และที่สำคัญคือการเลือกสถานพยาบาลที่มีความน่าเชื่อถือ
การนวดทุยหนา (ทุยหน่า)
การนวดทุยหนา หรือนวดทุยหน่า เป็นการนวดตามศาสตร์ของการแพทย์แผนจีน ที่ไม่เหมือนการนวดแผนไทย หรือการนวดทั่วไป เพราะการนวดทุยหนาเป็นการนวดจุดต่างๆ ไปตามเส้นลมปราณของร่างกาย โดยใช้วิธีการกดจุด การหมุน การถู การบีบ การดีด หรือการคลึงกล้ามเนื้อ รวมถึงการจัดเส้นเอ็นและกระดูก เพื่อให้เลือดลมไหลเวียนไปตามอวัยวะต่าง ๆ ได้ดีขึ้น เหมาะสำหรับผู้ป่วยที่มีอาการปวดเกร็งกล้ามเนื้อ, อัมพฤกษ์ อัมพาต ฯลฯ
โรคที่รักษาด้วยศาสตร์แพทย์แผนจีน
กลุ่มโรคที่แนะนำการรักษาด้วยศาสตร์แพทย์แผนจีน ตามกลุ่มดังนี้
- รักษาอาการโรคปวดต่างๆ เช่น อาการปวดศีรษะ ไมเกรน ปวดต้นคอ ปวดบ่าไหล่ ไหล่ติด ปวดหลัง ปวดเอว ปวดขา ปวดข้อศอก ปวดเข่า ตกหมอน นิ้วล็อค
- รักษาโรคทางกายภาพบำบัด เช่น อาการอัมพฤกษ์-อัมพาต อัมพาตใบหน้า ชาตามแขน-ขา
- รักษาโรคทางหู คอ จมูก เช่น อาการไซนัสอักเสบ แพ้อากาศ หูอื้อ มีเสียงในหู เจ็บคอ ไอเรื้อรัง หอบหืด
- รักษาโรคทางอายุรกรรม เช่น อาการเวียนศีรษะ เบาหวาน ความดันโลหิตสูง อัลไซเมอร์ ปลายประสาทอักเสบ พาร์กินสัน อาการอ่อนเพลีย ไม่มีแรง (โดยไม่ทราบสาเหตุ)
- รักษาโรคทางตา เช่น อาการประสาทตาเสื่อม เห็นภาพไม่ชัด
- รักษาโรคทางสูติ-นรีเวช เช่น อาการประจำเดือนผิดปกติ (ปวดประจำเดือน, ประจำเดือนมาก, ประจำเดือนน้อยหรือไม่มา) วัยทอง ตกขาว มีบุตรยาก
- รักษาโรคระบบทางเดินอาหาร เช่น อาการกรดไหลย้อน โรคกระเพาะอาหาร ท้องอืด ท้องผูก ท้องเสีย
- รักษาโรคอื่นๆ เช่น อาการภูมิแพ้ผิวหนัง ลมพิษ นอนไม่หลับ เสริมความเต่งตึง เพิ่มความสดใสของใบหน้า สิว-ฝ้า ลดน้ำหนัก ผมร่วง เพิ่มส่วนสูง (จำกัดอายุ) บำรุงและปรับสมดุลร่างกาย
การแพทย์แผนจีนในปัจจุบัน
แพทย์แผนจีนในปัจจุบัน ได้มีการพัฒนาหลักสูตรการแพทย์แผนจีนสู่การเรียนรู้ในระดับอุดมศึกษา อีกทั้งยังมีแพทย์แผนปัจจุบันให้ความสนใจเข้ารับการศึกษาศาสตร์การแพทย์แผนจีน ทั้งการฝังเข็มและการใช้ยาจีนกันมากขึ้น ในส่วนของราชการให้การสนับสนุนโดยจัดให้มีกฎหมายรองรับเพื่อพัฒนาการรักษาให้เข้าสู่ระบบ แพทย์แผนจีนจึงถือเป็นการแพทย์ทางเลือกอีกหนึ่งสาขาที่จะช่วยเสริมการให้บริการสาธารณสุขของประเทศไทยให้ดีขึ้น โดยกระทรวงสาธารณสุขได้รับรองให้แพทย์แผนจีนเป็นส่วนหนึ่งของโรคประกอบศิลป์ ต้องมีการรับรองขึ้นทะเบียน บุคคลที่สามารถเป็นแพทย์แผนจีนได้นั้น ต้องมีใบอนุญาตประกอบวิชาชีพ สำหรับศูนย์รวมการรักษาแพทย์แผนจีนในไทยมีอยู่หลายแห่ง อีกทั้งองค์การอนามัยโลก (WHO) ได้ยอมรับการแพทย์แผนจีนว่าเป็นอีกหนึ่งสาขาทางการแพทย์ที่สามารถรักษา
*ที่มาข้อมูล:
- เว็บไซต์ศูนย์การแพทย์กาญจนาภิเษก มหาวิทยาลัยมหิดล
- เว็บไซต์องค์การอนามัยโลก (WHO)
- เว็บไซต์กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข
- วารสารสำนักการแพทย์ทางเลือก
